Arapapıştı Kanyonu

Milyonlarca yıllık jeolojik hareketlerin ve Kemer Barajı’nı besleyen Akçay’ın yıllar içerisinde aşındırması ile oluşan Arapapıştı Kanyonu yer yer 380 m yüksekliği, 6 km uzunluğu ile benzersiz bir doğal güzelliği bizlere sunmaktadır.

 

Aydın, Muğla ve Denizli illerinin ortak sınırında yer alan Arapapıştı Kanyonu aynı zamanda İnceğiz ve Körteke adlarıyla da anılmaktadır. Bozdoğan ilçesine bağlı Kemer, Güvenir, Körteke ve Örencik köyleri yakınlarında bulunan kanyon, kimi yerlerde genişliği 12 metreye düşen kanallar şeklinde kıvrılarak devam eder.

 

“Arapapıştı” isminin M.S. 7. yy’de Bizans hükümdarı Heraklius Dönemi’nde doğudan gelen Arap akınlarından kaynaklandığı sanılmaktadır. Bir rivayete göre, Afrodisias’ı istila eden Arap orduları bu derin kanyona geldiğinde karşıdan karşıya geçememiş ve “Araplar’ın şaşırıp kaldığı yer” anlamına gelen Arapapıştı ismi yerel halk tarafından dilden dile aktarılarak günümüze ulaşmıştır. Akçay Vadisi’nde yer alan üç göl ve bunların arasında yer alan Arapapıştı Kanyonu, antik dönemden beri insanların saklanmak ve dini bir hayat yaşamak amacıyla kullandıkları gizli saklanma yerlerinden biri olmuştur. Arapapıştı Kanyonu’nun bulunduğu Akçay Vadisi, Leylekler Vadisi olarak da adlandırılabilir. Leyleklerin olması bu bölgenin toprağının, havasının ve suyunun çok temiz olduğunun bir göstergesidir.

Kanyonun yamacında daha önce hiçbir gezginin bahsetmediği ve yaklaşık 2500 yıllık gizemli bir kaya mezarı vardır. Pers yapımı olduğu tahmin edilen kaya mezarının yönetici ya da general konumunda önemi olan bir şahıs için yapıldığını düşündürmektedir. Antik dönemde, Karia sınırlarında kalan Nazilli yakınlarında Luvilerin yerleştiği bilinmektedir. Pers egemenliği sırasında bütün Batı Anadolu gibi bu yörede Sard Satraplığı'na bağlı bulunuyordu. Arkaik döneme (M.Ö. yaklaşık 6. yy) tarihlenen kaya mezarının zeminden yüksekliği 1,8 m ve eni 8 metredir. Barajın su seviyesi yükseldiği zaman kaya mezarı sular altında kalmaktadır.

Arapapıştı Kanyonu’nda yamaçlar üzerinde şekil ve boyut olarak birbirinden farklı pek çok mağara mevcuttur. Yan yana olan ve “Sıra İnler” olarak anılan mağaralar tarih boyunca farklı zamanlarda kullanılmıştır. Ayrıca kanyon içerisindeki bazı büyük oyuntulara su seviyesi düştüğünde tekne ile girilebilmektedir. Bu oluşumlar görülmeye değerdir.

Kanyonun Karacasu’ya bakan tarafında gizli bir dehliz mevcuttur. Bu dehliz yarık biçiminde olup, alt kısmı insan eli ile korunma amaçlı olarak taşlarla örülmüştür. Buradaki küçük ibadethane görünümü, Bizans dönemi Hristiyanlarından bir grubun burada inzivaya çekildiğini ya da gizlendiğini düşündürmektedir. Bir rivayete göre bu dehliz Afrodisias Antik Kenti’ne bağlanmaktadır.

Aydın Büyükşehir Belediyesi kırsal kalkınmaya katkıda bulunmak ve Arapapıştı Kanyonu’nu dünyaya tanıtmak amacıyla planlı, gelişen ve çevreye saygılı, günümüzün ve geleceğin turizm şekli olan ekoturizm faaliyetleri bu bölgede de uygulamaya geçmiştir.

Kanyonda tekne gezisinin yanında doğa yürüyüşleri ve mesire alanında piknik yapılabilmektedir. Kemer Barajı’nda yetiştirilen alabalık ve yayın balığı gibi lezzetler baraj çevresindeki restoranlardan sağlanabilmektedir.

Yöreye gelen ziyaretçilerimiz Aydın Büyükşehir Belediyesinin sağladığı alt yapıyla kurulan Kemer Köy Pazarı’nda köy üretimi ürünleri alırken, yöre halkının ekonomik gelişmesine katkıda bulunabilmektedirler.